فرش هریس ؛ نقشی از حکایت عشق

هریس یکی از شهرهای آذربایجان شرقی و در نزدیکی تبریز واقع شده است که یکی از عوامل توسعه و پیشرفت در صنعت فرش دستباف بوده است، بافت فرش هریس به سالها پیش برمیگردد که به واسطه بازرگانان تبریزی وارد این ناحیه شد. به همین علت بیشتر نقش های این فرش به اسم های همان بازرگانان درج شد، مانند طرح های تاجری، توکلی، چلنگری و اسماعیلی بیگ.

این منطقه که در قرن 13 به فرش بافی روی آورد، قالی های بسیار با کیفیت با بهره گیری از مجرب ترین قالیبافان که اکثر آنها را زنهای روستایی تشکیل میدادند تولید کرد.

قالی های دستباف هریس از رنگ های طبیعی و گیاهی با رنگرزی سنتی استفاده میکردند و پشم های مرغوب در این نوع فرش از گوسفندان محلی به جهت چله کشی استفاده شده است. رنگ قالی های هریس به دلیل بافت منطقه در گذشته تیره بوده است مانند: سرمه ای تیره، قرمز روناسی،لاکی، قهوه ای سیر، سبز تیره، مسی و…

برخی از رنگ های گیاهی عبارت است از: روناس، پوست پیاز،برای رنگ آبی از نیل کلکته، برای رنگ مشکی ازچوب سیاه، برای رنگ زرد از گیاه ذلیر و … که در قالی هریس بکار برده میشد.

نقشه فرش هریس از خطوط هندسی و خطوط افقی و عمودی شکسته بهره میبرد که عده ای بر این باورند این طرح از مناطق کوهستانی در هریس الهام گرفته است، عده ی دیگری میگویند این طرح به صورت تصادفی به وجود آمده است.

قالی های هریس که جزء فرش تبریز شناخته می شوند، اصولا با بافت درشت و با رجشمارهای زیر 40 تولید میشوند و به دلیل بیشتر بودن تراکم در طول قالی نسبت به عرض کار به اصطلاح به آن پرگوشت میگویند.

انواع نقش فرش هریس:

نقش تاجری: این نقش دارای یک ترنج بزرگ در مرکز و حاشیه های این مدل از عرض کم و کوچکی نسبت به ترنج برخوردار است و طرح کلی آن به صورت هندسی است.

نقش توکلی: این نقش دارای یک ترنج کوچک و در کنج های فرش هم لچک های کوچک قرار دارد، در لبه های بزرگ این طرح از نقش سماور استفاده شده است که جلوه ی بسیار زیبایی دارد.

نقش چلنگری: در این نقش در چهار گوشه فرش لچک های بزرگ دیده میشود و یک ترنج در مرکز آن، در حاشیه های بزرگ این طرح از نقوش قوری یا چای دان به صورت متوالی و مرتب استفاده شده است.

نقش اسماعیل بیگ: این نقش هم مانند توکلی از یک ترنج کوچک استفاده میکند و نقش سماور در حاشیه بزرگ آن به چشم میخورد با این تفاوت که سر ترنج در بالا و پایین قالی به شکل آویز نهاده شده است و 3 شاخه گل در نواحی مختلف فرش دیده میشود که به زیبایی این طرح افزوده است.

همچنین بخوانید:

http://blog.gilar.ir/%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d9%81%d8%b1%d8%b4-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86/