در قسمت قبل تاریخچه پیدایش فرش ، تا آنجایی پیش رفت که باستان شناس معروف روسی به نام پروفسور ردنکو با یافتن تکه فرشی در قبرهای پوشیده از یخ چادرنشینان صحرا گرد در محلی بنام “پازیریک” ، نظریه های سایر محققان پیش از خود را در مورد تاریخ پیدایش قالی‌بافی بی اعتبار کرد . او خود معتقد بود با توجه به شواهد بدست آمده ، اینکه شروع قالی‌بافی در ایران اتفاق افتاده باشد بسیار محتمل است و در این باره موافقان و مخالفانی نیز داشت .
قسمت دوم : چرا می‌خواهند پازیریک ایرانی نباشد؟
در نظر مقابل و مخالف یان بنت که معتقد بود با توجه به فاصله موجود بین ایران و نقطه پیدایش پازیریک اینکه فرش در ایران متولد شده باشد نامحتمل است ، دکتر “سیروس پرهام ” میگوید :
هنرهایی مانند قالی‌بافی که اختصاص به منطقه خاور نزدیک و خاورمیانه و به ویژه ایران و قفقاز و ترکمنستان و آسیای صغیر و افغانستان داشت. این موضوع از همان ابتدا برای هنرشناسان غربی معمایی آزاردهنده بود، چون نه به یونان و رم و تمدن و فرهنگ باختری می چسبید، نه به مسیحیت و نه می توانست دستاورد یا دست آموز مستعمره نشینان باشد. اما دیری نگذشت که از برکت ‹درایت›! تنی چند از باستان شناسان و هنرشناسان امپراتوری روس، راه حل معما کشف شد و قالی‌بافی هنر و صنعتی قلمداد شد که در جوار و در پناه مغرب زمین و مسیحیت رشد کرده و اعتلا یافته است.
او می افزاید:
آسیای صغیر که چه در دوران امپراتوری رم شرقی و چه در جنگهای صلیبی و عصر تمدن بیزانس همراه با اروپا رابطه نزدیک داشته و نیز قفقاز که به اروپا و مسیحیت نزدیک بود، عرصه اعتلای فرشبافی به شمار آمدند. خاصه آنکه در آثار نقاشان اروپای قرون پانزدهم و شانزدهم مسیحی هر چه فرش بود از آناتولی و قفقاز بود و نمونه های بازمانده از فرشبافی سده های سیزدهم و چهاردهم مسیحی نیز از قفقاز و آسیای صغیر و هیچ نمونه ی ماقبل صفوی که به تحقیق بافت ایران باشد در دست نبود. در آن زمان هنوز قالی پازیریک نیز کشف نشده بود و تصور می رفت که قالی‌بافی دارای عمری هزار ساله و رواج آن در ایران نیز مرهون شاهان صفوی است.
با اوج گرفتن نهضت پان تورکیسم در دهه دوم قرن بیستم و گسترده شدن دامنه تحریفات و جعلیات تاریخی نظریه پردازان و تاریخ نگاران این ایدئولوژی ، کفه اصالت و تقدم تاریخی فرشبافی ترکی سنگین تر شد ، در نتیجه پژوهندگان شتاب زده این مکتب چندان بی پروا شدند که نه قالی‌بافی، که تمامی فرهنگ و تمدن آسیای میانه و غربی را دستاورد نژاد ترک دانستند و حتی ساکنان ایرانی نژاد آسیای میانه ی عهد باستان را نیز جزو ترکان آوردند.
از این گروه “کرزی اوغلو” تاریخ نگار ترک است که ضمن انکار این که سکاها از گروه هند و اروپایی، به ویژه ایرانی بودند همراه با دیگر مورخان پان ترکیست ، سکاهای آسیای میانه را ترک خواند، و تاکید ورزیدن که همه قبایل تحت فرمانروایی دولت اورارتو دارای منشا سکایی به دیگر سخن ترکی هستند. اما پذیرفته شدن قفقاز و آسیای صغیر(ترکیه کنونی) بعنوان مراکز تمدن فرش بافی لاجرم حداقل یک نتیجه گیری نادرست را در دنباله داشت که برای کل تاریخ فرشبافی جهان تاسف بار بود و آن اینکه قالی‌بافی هنر و صناعتی است که اقوام ترک زبان پس از مهاجرت به خاورمیانه و آسیای غربی در سده های پنجم و ششم هجری به ارمغان آورده اند .
نخستین مبلغان بزرگ این مکتب « ژوزف اشترزیگووسکی J.Strzygowski» استاد کرسی تاریخ هنر دانشگاه وین بود که در سال 1917 کتاب Altai – IRSN und Völkerwanderung را منتشر ساخت و آخرین نظریه پرداز نامدار آن « کورت اردمان Kurt Erdmann» فرش شناس طراز اول آلمانی بود که در دهه 1950 در دانشگاه استانبول تدریس می کرد. اما در اینجا دو سوال مطرح است اول اینکه اگر فنون بافت قالی پرزدار، اختراع ترکان نیست پس چرا قدیمی ترین قالی جهان یعنی قالی پازیریک با گره ترکی بافته شده است؟و سوال دوم را دکتر علی حصوری، در کتاب “فرش سیستان” هوشمندانه چنین مطرح می کند: چرا در همه جا ترکان و ترک زبانان گره ترکی به کار می برند؟
خوشبختانه از یک سو با حضور معدود کارشناسان و محققان ایرانی که در طی دهه های گذشته در مقابل خیل نظریات ناآگاهان قد برافراشته اند و از سوی دیگر به برکت اکتشافات انجام شده در طی نیم قرن گذشته بر بسیاری از عقاید مغرضانه محققان غرب که برخی از آنها در رده مشهورترین فرش شناسان جهان می باشند خط بطلان کشیده شده است. ما نیز در این مطلب سعی داریم تا با ارایه آخرین نظریات و دستاوردهای علمی بر اساس مستندات و شو اهد، تصویر روشنی از تاریخ فرش بافی ایران، بلکه جهان را ارایه نمائیم
پایان قسمت دوم
